Indywidualny plan terapii

Rozpoczynając terapię pacjent jest diagnozowany pod kątem problemu uzależnienia. Diagnoza problemu uzależnienia polega na wywiadzie z pacjentem, który ma na celu – na podstawie objawów chorobowych – ustalenie, w jakiej fazie uzależnienia pacjent się znajduje oraz wskazanie podłoża nadużywania alkoholu, poprzez analizę czynników fizjologicznych, psychologicznych, rodzinnych, społecznych i kulturowych danego pacjenta. Diagnoza ta jest punktem wyjścia dla terapii pacjenta tj. ustalenia planu leczenia oraz terapii indywidualnej.

Celem diagnozy psychologicznej jest opisanie funkcjonowania osoby zgłaszającej się na terapię, a także sformułowanie zaleceń do dalszego postępowania, rozwoju i prognozy na przyszłość. Do podstawowych metod diagnostycznych należą: rozmowa, wywiad psychologiczny, obserwacja, a także testy psychologiczne. Metody te pozwalają na postawienie i sprawdzenie hipotez dotyczących funkcjonowania osoby w związku z badanym obszarem. Diagnoza psychologiczna jest częścią dłuższego procesu terapeutycznego. Po zakończeniu badania pacjent otrzymuje opinię psychologiczną wraz z interpretacją wyników uzyskanych w testach oraz ogólne wnioski, które są brane pod uwagę w indywidualnym planie terapii pacjenta.

Pacjent w naszym ośrodku podejmuje psychoterapię indywidualną jak i grupową.
Terapia indywidualna jest podstawową formą pomocy psychologicznej i leczenia poprzez psychoterapię. Jest ona realizowana poprzez indywidualne spotkania pacjenta z psychoterapeutą. Celem terapii indywidualnej jest udzielenie pacjentowi wsparcia i pomocy w procesie wychodzenia z nałogu, a także wypracowanie konstruktywnych sposobów radzenia sobie z kluczowymi dla pacjenta problemami.
Terapia grupowa jest – obok psychoterapii indywidualnej – drugą podstawową formą pomocy psychologicznej i leczenia poprzez psychoterapię. Podczas psychoterapii grupowej dochodzi do spotkania psychoterapeuty z całą grupą pacjentów. Dla zdrowienia każdego pacjenta istotny jest tu związek emocjonalny, który tworzy się nie tylko pomiędzy pacjentem a terapeutą – jak ma to miejsce w przypadku psychoterapii indywidualnej, ale przede wszystkim, związek pomiędzy pacjentami. Grupa stanowi dla chorego rodzaj zwierciadła, przypominającego realne życie. W grupie pojawiają się te same emocje, które pacjent napotyka w życiu codziennym. Różnica polega na tym, że dzięki osobie terapeuty i sytuacji leczenia, grupa jest dla uczestnika terapii grupowej bezpieczna. To zaś stwarza możliwości „wypróbowywania” nowych zachowań i uczenia się od innych pacjentów. Zalety psychoterapii grupowej leżą też w tym, że uczestnik takich zajęć zyskuje pewność, że nie jest ze swoimi problemami sam, że inni ludzie również przeżywają podobne trudności czy problemy.

Konsultacje to indywidualne spotkania z psychoterapeutą, które w miarę potrzeby mogą być poszerzone o konsultacje psychiatryczne tj. z lekarzem psychiatrą. Konsultacje te mają na celu dookreślenie i weryfikację zakresu psychoterapii tak, aby odpowiadała ona stopniowi uzależnienia pacjenta oraz jego indywidualnym potrzebom i trudnościom, z jakimi się zmaga.

Pacjent w naszym ośrodku pozostaje pod opieką lekarza oraz pielęgniarek, które pełniąc dyżury sprawują kompleksową opiekę nad pacjentami. Oznacza to, że pacjenci mają zapewnione leczenie oraz profilaktykę chorób, a także orzekanie o stanie zdrowia jak i opiekę pielęgniarską.

Jeśli pacjent od lekarza psychiatry otrzymuje wskazania do stosowanie leków w celu zwalczania chorób lub ich objawów, oprócz podejmowanej przez niego psychoterapii zostaje także włączony w proces farmakoterapii.

Zajęcia informacyjno – edukacyjne są kierowane do rodzin oraz bliskich pacjentów. W zajęciach uczestniczą przede wszystkim pacjenci, ale w wyjątkowych okolicznościach mogą brać udział osoby z rodziny pacjenta, a także jego przyjaciele, partnerzy, pracodawcy czy współpracownicy. Celem zajęć jest wyposarzenie uczestników w rzetelną wiedzę na temat alkoholizmu, mechanizmów uzależnienia oraz podstawowych zasad udzielania pomocy i wsparcia osobie wychodzącej z nałogu, a także umiejętności radzenia sobie z problemem alkoholizmu we własnym otoczeniu Zajęcia mają formę zarówno edukacyjną jak i warsztatową.

Pomoc psychoterapeutyczna rodzinie osób uzależnionych tzn. współuzależnionym jest realizowana poprzez spotkania rodzin oraz bliskich pacjentów z certyfikowanym psychoterapeutą. Celem tych spotkań jest przede wszystkim udzielenie pomocy i wsparcia osobom, które na co dzień są narażone na działanie stresu związanego z życiem z osobą nadużywającą alkoholu. Ponad to uczestnicy dowiadują się jak radzić sobie z problem nadużywania alkoholu przez osoby dla nich bliskie oraz z ponoszonymi przez nich samych kosztami natury emocjonalnej jak i społecznej. Spotkania mają również na celu nabycie przez uczestników umiejętności prawidłowej komunikacji, asertywnego wyrażania swoich uczuć oraz wyznaczania własnych granic tak, aby wpływać motywująco na osoby bliskie z problemem alkoholowym.

W czasie 6-cio tygodniowej terapii podstawowej każdy pacjent ma prawo zaprosić swoją rodzinę do udziału w terapeutycznej sesji rodzinnej prowadzonej przez specjalistę uzależnień. Spotkania te w zależności od potrzeby mają charakter interwencyjny, edukacyjno – motywacyjny, konfrontacyjny lub wspierający. Celem ich jest integracja rodziny w kierunku poprawy własnej sytuacji życiowej, a także relacji między pacjentami a członkami ich rodzin oraz określenie tego, co będzie wymagane w trakcie dalszego leczenia po opuszczeniu Ośrodka. Dokładne terminy sesji rodzinnych podawane są pacjentom.

W naszym ośrodku pacjenci mają możliwość uczestniczenia w treningach interpersonalnych prowadzonych przez certyfikowanych terapeutów. Tematy treningów są dostosowane do potrzeb pacjentów oraz celów terapii, dlatego mogą realizować takie obszary zagadnień jak: poczucie własnej wartości, zachowania asertywne, skuteczna komunikacja, rozwiązywanie konfliktów, wzmocnienie decyzji o życiu w abstynencji itp.. Jednocześnie niezależnie od realizowanego tematu, treningi stwarzają uczestnikom okazje do lepszego poznania siebie i swojego funkcjonowania w świecie. Udział w treningach interpersonalnych pozwala pacjentom rozwijać własne umiejętności z zakresu kompetencji interpersonalnych takich jak wyrażanie własnych myśli i emocji, czy komunikacja. Zatem, najważniejsze korzyści, jakie pacjent może wynieść z udziału w treningach interpersonalnych to: lepsze rozumienie samego siebie i innych ludzi, skuteczniejsza komunikacja, umiejętność słuchania, przyjmowania oraz udzielania informacji zwrotnych, poznanie sposobów radzenia sobie z sytuacjami konfliktowymi, oszacowanie własnej gotowości do zmiany swoich niepożądanych zachowań i utrwalonych nawyków, a także nauka jak przyjmować pomoc i udzielać wsparcia innym. Umiejętności nabyte przez pacjentów na treningach interpersonalnych pomagają pacjentom nie tylko w procesie terapeutycznym, ale także w życiu codziennym po zakończonej terapii.

Autor: Paulina Chocholska
Źródło: www.psychotekst.pl

Po ukończeniu podstawowego programu terapii uzależnień zdrowiejąca osoba uzależniona potrafi już dość dobrze radzić sobie w stresowych sytuacjach, bez konieczności sięgania po alkohol, hazard, narkotyki czy leki. Zna podstawy „instrukcji obsługi” swojej choroby, ale ciągle jeszcze życie na trzeźwo jest dla niej trudne.
Szczególne rozterki przeżywają osoby, które przebywały na leczeniu stacjonarnym w ośrodku terapii uzależnień lub w szpitalu – wracają do rodziny, pustego domu albo schroniska. Często są to miejsca kojarzące się z piciem. Wracają na przykład do pracy, gdzie koledzy cieszą się z powrotu „tego, co za kołnierz nie wylewał” i proponują wspólne picie. Wracają do swoich codziennych obowiązków, które za wszelką cenę starają się wypełniać jak najlepiej – przecież podjęły decyzję o zmianie w swoim życiu, wraz z trzeźwością starają się zostać „lepszymi ludźmi”. Te wszystkie sytuacje są trudne i często ciężko się w nich odnaleźć, wytrzymać na trzeźwo i nie sięgnąć po nałogowe sposoby poprawiania humoru.
Intensywne stacjonarne leczenie podstawowe daje bardzo wiele, ale po wyjściu wiele osób orientuje się, że co prawda sporo wiedzą, ale z zastosowaniem nabytych umiejętności w życiu codziennym bywa gorzej… Bo terapeuta wprawdzie mówił, co robić w trudnej sytuacji, ale zginęły notatki. Bo na oddziale wyglądało na to, że wszyscy się ucieszą, gdy „ozdrowieniec” wróci do domu – ucieszyli się, a owszem, ale czekają też cieknące krany i sto tysięcy problemów… Bo komornik ściga za długi, bo szef chce zostawania po godzinach pracy… Trzeźwiejącej osobie uzależnionej zaczyna brakować cierpliwości, siły i czasu, aby temu sprostać. Wtedy szczególnie łatwo jest wrócić do wcześniejszych sposobów radzenia sobie – picia alkoholu, gry hazardowej, brania narkotyków czy leków.
Metodą na przezwyciężenie tych trudności może być terapia pogłębiona, która pomaga w zachowaniu kontaktu z innymi trzeźwiejącymi. Można dowiedzieć się od bardziej „zaawansowanych” w grupie osób, jak radziły sobie w początkowych etapach z podobnymi problemami. To ważne wsparcie – kontakt z innymi, którzy przeszli przez podobne sytuacje i nie napili się, przetrwali kryzys.
Istotne jest również stałe i regularne uczestnictwo w zajęciach – jest to cotygodniowa możliwość podzielenia się z innymi swoimi doświadczeniami, wątpliwościami oraz sukcesami w trzeźwieniu.

Co się robi w terapii pogłębionej, czyli co mi to da?
Zajęcia są grupowe, zwykle przez kilka spotkań omawiane jest jedno zagadnienie, są krótkie wykłady oraz ćwiczenia w podgrupach. Tematy pracy są dostosowane do tego, co sprawia trudności trzeźwiejącemu uzależnionemu, ale obejmują także umiejętności przydatne w codziennym życiu każdemu:
• ćwiczenie asertywnych zachowań – zarówno w sytuacjach związanych z alkoholem, jak i w innych trudnych momentach,
• komunikacja międzyludzka, zarówno w domu jak i w pracy, w kontaktach ze starymi i nowymi znajomymi,
• rozpoznawanie swoich oczekiwań wobec innych i innych wobec siebie oraz czy są one możliwe do spełnienia,
• zapobieganie nawrotom choroby, coraz skuteczniejsze radzenie sobie z chęcią sięgnięcia po „stare sposoby”,
• poszerzanie wiedzy o swojej chorobie i sposobach walki z nią – ciąg dalszy tego, czego uczestnicy dowiedzieli się na wcześniejszych etapach terapii,
• odkrywanie bogactwa uczuć, jakie do tej pory rozmywały się gdzieś między „dobrze” i „niedobrze”,
oswajanie „ryczącego w środku lwa” lub ośmielanie „pokornej owieczki” – czyli techniki radzenia sobie ze złością,
• odkrywanie tego, co jest ważne i co warto realizować w swoim życiu.
Oprócz programu terapeutycznego i korzyści związanych z pracą nad nim oraz poszerzeniem wiedzy psychologicznej, niewątpliwym plusem są nawiązane znajomości, wsparcie, kontakty oraz przepływ informacji między uczestnikami – o ciekawych mityngach AA, wyjazdach, nowych klubach abstynenta, imprezach bez alkoholu.
Terapia pogłębiona obejmuje spotkania grupowe (w większości poradni raz w tygodniu przez rok) oraz spotkania indywidualne z terapeutą, które dają możliwość dokładniejszego przyjrzenia się swoim problemom, zmiany niektórych przyzwyczajeń na zdrowsze. Warunkiem przyjęcia do tego etapu terapii jest ukończenie podstawowego etapu terapii uzależnień (w poradni, przychodni, na oddziale całodobowym lub dziennym).

W ramach terapii organizowane są mitingi Anonimowych Alkoholików, są to dobrowolne, samopomocowe spotkania osób uzależnionych, tworzone w celu utrzymania trzeźwości własnej i wspomagania innych alkoholików w jej osiąganiu. Podstawą filozofii AA jest Dwanaście Kroków AA, które stanowią podstawowe reguły, według których grupy te funkcjonują. Brzmią one następująco:
1. Nasze wspólne dobro powinno być najważniejsze; wyzdrowienie każdego z nas zależy bowiem od jedności anonimowych alkoholików.
2. Jedynym i najwyższym autorytetem w naszej wspólnocie jest miłujący Bóg, jakkolwiek może się On wyrażać w sumieniu każdej grupy. Nasi przewodnicy są tylko zaufanymi sługami, oni nami nie rządzą.
3. Jedynym warunkiem przynależności do AA jest pragnienie zaprzestania picia.
4. Każda grupa jest niezależna we wszystkich sprawach, z wyjątkiem tych, które dotyczą innych grup lub AA jako całości.
5. Każda grupa ma jeden główny cel: nieść posłanie alkoholikowi, który wciąż jeszcze cierpi.
6. Grupa AA nie powinna popierać, finansować ani użyczać nazwy AA żadnym pokrewnym ośrodkom ani jakimkolwiek przedsięwzięciom, ażeby problemy finansowe, majątkowe lub sprawy ambicjonalne nie odrywały nas od głównego celu.
7. Każda grupa powinna być samowystarczalna i nie powinna przyjmować dotacji z zewnątrz.
8. Działalność we wspólnocie powinna na zawsze pozostać honorowa, dopuszcza się jednak zatrudnianie niezbędnych pracowników w służbach AA.
9. Anonimowi Alkoholicy nigdy nie powinni stać się organizacją; dopuszcza się jednak tworzenie służb i komisji bezpośrednio odpowiedzialnych wobec tych, którym służą.
10. Anonimowi Alkoholicy nie zajmują stanowiska wobec problemów spoza ich wspólnoty, ażeby imię AA nie zostało nigdy uwikłane w publiczne polemiki.
11. Nasze oddziaływanie na zewnątrz opiera się na przyciąganiu, a nie na reklamowaniu, musimy zawsze zachowywać osobistą anonimowość wobec prasy, radia i filmu.
12. Anonimowość stanowi duchową podstawę wszystkich naszych tradycji przypominając nam zawsze o pierwszeństwie zasad przed osobistymi ambicjami itp.
Mitingi Anonimowych Alkoholików rozpoczynają się w naszym Ośrodku w każdą sobotę o godzinie 18:00.

Zazwyczaj w każdą pierwszą sobotę miesiąca od godziny 14:00 do 18:00 odbywają się zjazdy absolwentów, których celem jest:

• pomoc w realizowaniu programu dalszego zdrowienia,
• analiza dotychczasowego procesu zdrowienia,
• pomoc w rozwiązywaniu problemów osobistych,
• praca nad rozbrajaniem mechanizmów uzależnienia,
• dalsza nauka umiejętności potrzebnych w trzeźwym życiu,
• praca nad zapobieganiem nawrotom choroby.

W zjazdach absolwentów mogą uczestniczyć wszystkie osoby, które ukończyły terapię w Ośrodku Terapii Uzależnień TERRA w Grzebielinie. W miarę możliwości – współpracując z Urzędem Marszałkowskim Województwa Dolnośląskiego – staramy się poszerzać ofertę dla naszych absolwentów. Szczegółowych informacji o terminie, miejscu i godzinie rozpoczęcia najbliższego zjazdu należy szukać na stronie internetowej w zakładce Aktualności.

Interwencja kryzysowa to taka pomoc psychologiczna, w której pracuje się z konkretnym problemem pacjenta, a której celem jest zredukowanie symptomu i przywrócenie równowagi psychicznej. Jak sama nazwa wskazuje, to taka interwencja, którą podejmuje się w kryzysie, czyli w stanie, w którym przeżywana trudność wydaje się niemożliwa do wytrzymania, przekraczająca możliwości poradzenia sobie. Im dłużej trwa kryzys, tym bardziej się pogłębia, dlatego jak najszybciej trzeba podejmować kroki mające na celu przezwyciężenie trudności.
Osoba znajdująca się w kryzysie nie widzi wyjścia z sytuacji, przeżywa bezradność, lęk, często osamotnienie, a w skrajnych przypadkach doświadcza myśli rezygnacyjnych lub samobójczych. Bardzo trudno jest takiej osobie wyjść samej z kryzysu.
Spotkania interwencyjne polegają głównie na wsparciu pacjenta, pomocy w przywróceniu mu kontroli i w powrocie do równowagi emocjonalnej. Liczba takich spotkań to 1-8, z których każde trwa 1-1,5 h. Podstawowa różnica między interwencją kryzysową a psychoterapią jest taka, że w interwencji najważniejsze jest zapewnienie bezpieczeństwa, a efektem psychoterapii jest wprowadzanie trwałych zmian w charakterze pacjenta. Formą oddziaływania psychologicznego w interwencji jest wsparcie odbywające się w bezpiecznej atmosferze, której warunkiem jest zrozumienie i nieocenianie.

obejmuje działania mające na celu właściwe podejście otoczenia – Rodziny, współpracowników itp. – do Pacjenta.
Jednym z najczęstszych błędów rodzin pacjentów jest „pranie budów” po rozpoczęciu terapii przez chorego…
Dla powodzenia leczenia i utrzymania abstynencji bardzo duże znaczenie ma zrozumienie problemów i istoty choroby alkoholowej przez najbliższych. Można to zrealizować poprzez udział w sesjach rodzinnych, warsztatach dla współuzależnionych i / lub terapii współuzależnienia.
Należy nauczyć się między innymi jakie są mechanizmy trzeźwienia i jak unikać sytuacji wyzwalających, mogących skutkować przerwaniem abstynencji oraz jak wspierać chorego w utrzymaniu trzeźwości. Jednak rodzina pod żadnym pozorem nie może przyjąć na siebie odpowiedzialności za trzeźwość chorego.
OTU TERRA oferuje rodzinom osób uzależnionych, w tym naszych pacjentów, udział w sesjach terapii rodzinnej.
Proponujemy też indywidualne konsultacje.

Pomoc psychoterapeutyczna rodzinie osób uzależnionych tzn. współuzależnionym jest realizowana poprzez spotkania rodzin oraz bliskich pacjentów z certyfikowanym psychoterapeutą. Celem tych spotkań jest przede wszystkim udzielenie pomocy i wsparcia osobom, które na co dzień są narażone na działanie stresu związanego z życiem z osobą nadużywającą alkoholu. Ponad to uczestnicy dowiadują się jak radzić sobie z problem nadużywania alkoholu przez osoby dla nich bliskie oraz z ponoszonymi przez nich samych kosztami natury emocjonalnej jak i społecznej. Spotkania mają również na celu nabycie przez uczestników umiejętności prawidłowej komunikacji, asertywnego wyrażania swoich uczuć oraz wyznaczania własnych granic tak, aby wpływać motywująco na osoby bliskie z problemem alkoholowym.

Podczas pobytu na turnusie terapeutycznym pacjent uczestniczy w zajęciach terapii rodzin. Pacjent ma również możliwość zaproszenia swojej rodziny i najbliższych na niedzielne zajęcia terapeutyczne. Podczas pobytu w ośrodku członkowie rodziny pacjenta lub jego bliscy uczestniczą razem z pacjentem w zajęciach terapeutycznych przygotowanych specjalnie dla nich oraz mogą skorzystać z indywidualnych konsultacji z psychoterapeutą. Terminy zajęć są ustalane z wyprzedzeniem.