„Odwaga nie oznacza braku lęku, ale sztukę jego opanowania.”
• Nie można nawet za najbliższą osobę podjąć decyzji o rozpoczęciu leczenia. To zawsze musi być świadoma decyzja osoby chorej. Jest to konieczne dla powodzenia terapii.
• Najbliższa rodzina powinna poznać istotę problemu i podejmować działania, które – zgodnie z wiedzą i doświadczeniem terapeutów – zwiększają szanse na podjęcie skutecznego leczenia przez osobę uzależnioną.
1.Konsultacja rodzinna i ustalenie planu postępowania.
2.Przygotowanie i przeprowadzenie interwencji rodzinnej (kryzysowej).
3.Rozpoczęcie leczenia przez osobę uzależnioną – zgodnie ze scenariuszem „Ja chcę się leczyć”.
4.Terapia rodzinna i terapia dla współuzależnionych.
• Najbliższa rodzina powinna poznać istotę problemu i podejmować działania, które – zgodnie z wiedzą i doświadczeniem terapeutów – zwiększają szanse na podjęcie skutecznego leczenia przez osobę uzależnioną.
1.Konsultacja rodzinna i ustalenie planu postępowania.
2.Przygotowanie i przeprowadzenie interwencji rodzinnej (kryzysowej).
3.Rozpoczęcie leczenia przez osobę uzależnioną – zgodnie ze scenariuszem „Ja chcę się leczyć”.
4.Terapia rodzinna i terapia dla współuzależnionych.
Konsultacje
Hidden content
Interwencja kryzysowa w rodzinie osoby uzależnionej
Jednym ze skutecznych sposobów na zmianę funkcjonowania rodziny osoby uzależnionej jest interwencja kryzysowa w rodzinie chorego.
Fakt uzależnienia bliskiej osoby powoduje poważne zmiany w funkcjonowaniu całej rodziny – wiąże się z konsekwencjami w myśleniu, emocjach i zachowaniu i dotyka najczęściej wszystkich osób w rodzinie. Te zmiany powodują, że z czasem coraz trudniej poradzić sobie z problemem, bezradność, a często złość, a nawet nienawiść pogłębiają się. Celem interwencji w takiej sytuacji jest jasne zakomunikowanie osobie uzależnionej, że jest chora i jedyną drogą pomocy jest podjęcie leczenia. Celem jest też uświadomienie jej jak dalece problem picia dotyka bliskich. Takie spotkanie interwencyjne to okazja, żeby, być może po raz pierwszy, każda osoba w rodzinie powiedziała co czuje i jak przeżywała destrukcyjne działania alkoholika. Taka forma pomocy ma wysoką skuteczność. Często silne emocje, jakie jej towarzyszą powodują zbliżenie się osób, które w problemie bardzo oddaliły się od siebie. Ale, przede wszystkim, częstym skutkiem interwencji jest zmotywowanie osoby uzależnionej do podjęcia leczenia.
Skuteczność rodzinnej interwencji kryzysowej w dużej mierze zależy od jej właściwego przygotowania. Warto omówić przebieg interwencji z terapeutą uzależnień, właściwie dobrać i przygotować wszystkich uczestników rozmowy oraz zadbać o otoczenie. Czasem terapeuta proponuje przećwiczenie przebiegu interwencji, aby zwrócić uwagę jej uczestników na właściwy dobór słów.
Należy zaznaczyć, że przed interwencją rodzina powinna uzgodnić warunki stawiane osobie uzależnionej i konsekwentnie realizować podjęte decyzje!!!
Fakt uzależnienia bliskiej osoby powoduje poważne zmiany w funkcjonowaniu całej rodziny – wiąże się z konsekwencjami w myśleniu, emocjach i zachowaniu i dotyka najczęściej wszystkich osób w rodzinie. Te zmiany powodują, że z czasem coraz trudniej poradzić sobie z problemem, bezradność, a często złość, a nawet nienawiść pogłębiają się. Celem interwencji w takiej sytuacji jest jasne zakomunikowanie osobie uzależnionej, że jest chora i jedyną drogą pomocy jest podjęcie leczenia. Celem jest też uświadomienie jej jak dalece problem picia dotyka bliskich. Takie spotkanie interwencyjne to okazja, żeby, być może po raz pierwszy, każda osoba w rodzinie powiedziała co czuje i jak przeżywała destrukcyjne działania alkoholika. Taka forma pomocy ma wysoką skuteczność. Często silne emocje, jakie jej towarzyszą powodują zbliżenie się osób, które w problemie bardzo oddaliły się od siebie. Ale, przede wszystkim, częstym skutkiem interwencji jest zmotywowanie osoby uzależnionej do podjęcia leczenia.
Skuteczność rodzinnej interwencji kryzysowej w dużej mierze zależy od jej właściwego przygotowania. Warto omówić przebieg interwencji z terapeutą uzależnień, właściwie dobrać i przygotować wszystkich uczestników rozmowy oraz zadbać o otoczenie. Czasem terapeuta proponuje przećwiczenie przebiegu interwencji, aby zwrócić uwagę jej uczestników na właściwy dobór słów.
Należy zaznaczyć, że przed interwencją rodzina powinna uzgodnić warunki stawiane osobie uzależnionej i konsekwentnie realizować podjęte decyzje!!!
Szczegółowy scenariusz interwencji kryzysowej wobec osoby uzależnionej.
Sesja rodzinnej interwencji kryzysowej jest obiektywnym, rzeczowym i życzliwym zobrazowaniem faktów przedstawiających rzeczywistość, z którą osoba uzależniona nie ma kontaktu. Podstawowym celem interwencji jest przebicie się przez system iluzji i zaprzeczeń osoby uzależnionej. Interwencja, jeżeli jest dobrze przygotowana, w 90 przypadkach na 100 kończy się sukcesem, czyli podjęciem leczenia.
Etap pierwszy – zebranie zespołu interwencyjnego:
Ważne jest, aby nie działać w pojedynkę, gdyż argumenty jednej osoby mają niewielką moc przekonywania. Optymalna liczba osób to 3-5
1. Stwórz listę osób znaczących, które otaczają alkoholika (współmałżonek, szef, rodzic, dziecko, przyjaciel, współpracownik, duchowny)
2. Dobierz zespół interwencyjny. Dobrze by było, żeby była w nim również co najmniej 1 osoba spoza rodziny uzależnionego. Postaraj się też o to, żeby zespół miał jak najwięcej wiadomości o chorobie alkoholowej. Uwaga na osoby udręczone i psychicznie poranione – procedura nieosądzającej interwencji może być dla nich zbyt trudna i spotkanie może przerodzić się w nagonkę.
Etap drugi – zbierzcie dane:
1. Niech każdy przygotuje pisemną listę konkretnych incydentów i stanów związanych z piciem lub zażywaniem leków. Lista powinna być sformułowana w drugiej osobie liczby pojedynczej, np. „W ubiegły czwartek miałeś odebrać dziecko z przedszkola. Nie odebrałeś, bo byłeś pijany”. Lepiej nie stosować uogólnień typu „pijesz za dużo”, „nie ma cię ciągle” itp. Im więcej konkretów, tym lepiej! Dobre są też dowody w rodzaju kaset audio lub video z zapisem zachowania osoby uzależnionej.
2. Poszukajcie możliwości leczenia. Najlepiej, żebyście byli wstępnie umówieni w jakiejś placówce lecznictwa odwykowego w ten sposób, że odwieziecie tam swojego podopiecznego natychmiast po wyrażeniu przez niego zgody.
Etap trzeci – zróbcie próbę interwencji:
Wybierzcie osobę prowadzącą.
1. Przejrzyjcie wszystkie przygotowane punkty – chodzi o uniknięcie powtórek i zaskoczenia uczestników interwencji.
2. Ustalcie kolejność wystąpień.
3. Ustalcie reakcje na zachowania osoby uzależnionej, np. „Jeżeli nic się nie zmieni, jeżeli nie zaczniesz się leczyć, to musisz odejść. Nie chcę tak żyć”. Nie mogą to być czcze pogróżki – osoby mówiące coś takiego muszą być naprawdę gotowe do zrealizowania swych zapowiedzi.
4. Przeprowadźcie próbę generalną. Musi się ona zacząć od wstępu ustalającego relacje w czasie interwencji: „X (imię), jesteśmy tutaj, bo troszczymy się o ciebie i chcemy ci pomóc. To może być trudne i dla nas, i dla ciebie. Prosimy, żebyś dał nam możliwość powiedzenia tego, co chcemy ci powiedzieć i żebyś obiecał tego wysłuchać, chociaż może to być dla ciebie trudne.” Niech ktoś odgrywa rolę osoby uzależnionej i stara się odegrać możliwe negatywne reakcje ofiary nałogu, tak, żebyście mogli przetrenować sposób zachowania w różnych wariantach.
Etap czwarty – dopracujcie szczegóły:
1. Gdzie, kiedy (dobry czas to krótko po pijaństwie – wtedy uzależniony ma poczucie winy i łatwiej go nakłonić do leczenia), kto będzie odpowiedzialny za zwołanie zespołu interwencyjnego, kto organizuje odwiezienie uzależnionego do ośrodka terapii uzależnień itp.
2. Jeśli interwencja się nie uda:
Spróbujcie jeszcze kolejny(e) raz(y). Efekty interwencji kumulują się, co zwiększa prawdopodobieństwo sukcesu za każdym następnym razem.
Nawet jeśli osoba uzależniona nie zacznie trzeźwieć, w zespole interwencyjnym zawiązuje się więź i jego członkowie dalej udzielają sobie wsparcia. Osoba uzależniona, nawet, jeśli pije dalej, po dobrze przeprowadzonej interwencji raz na zawsze traci komfort picia. (Na podstawie książki Vernona E. Johnsona „Interwencja: jak pomóc komuś, kto nie chce pomocy”).